Teoria ograniczeń a turkusowa organizacja

Działalność firmy niezależnie od branży w znacznej mierze oparta jest na efektywnej realizacji zadań oraz optymalizacji działań w taki sposób, by czerpać z nich zyski. Czasem związane jest to z procesem automatyzacji czynności. Jest to jedno z największych wyzwań współczesnych przedsiębiorstw, zależne od wielu czynników. Często szukamy ich na zewnątrz, tymczasem wielokrotnie wynikają one z naszych ograniczeń których nie jesteśmy świadomi. Mówi o nich tak zwana teoria ograniczeń. Czym jest? Dlaczego warto się nad nią pochylić? Co ma wspólnego z turkusową organizacją?  

Co to jest teoria ograniczeń?  

Teoria ograniczeń koncentruje się na człowieku, jego możliwościach i wartości w kontekście przedsiębiorstwa. Jej najważniejszym celem jest dążenie do realizacji zysków w dłuższym wymiarze czasu, dzięki właściwemu zarządzaniu ograniczeniami danej organizacji. Problemy te, występujące na różnych etapach i poziomach – w systemach zarządzania oraz procesach wytwarzania i dystrybucji – nazywane są „wąskimi gardłami”. 

Najsłabsze ogniwo przedsiębiorstwa

Wąskie gardło to najsłabsze ogniwo, które ogranicza pełne wykorzystanie możliwości przedsiębiorstwa. Zwykle polega na niedoborze personelu lub technologii. Uniemożliwia rozwój, ponieważ hamuje działania, które należy wykonać na dalszych etapach łańcucha dostaw. W skrajnym przypadku „wąskie gardło” może doprowadzić nawet do wstrzymania produkcji. Za tego rodzaju problem możemy uznać również czynności, które zajmują bardzo dużo czasu i są przydzielone nieodpowiedniej liczbie pracowników.

Jak wdrożyć założenia teorii ograniczeń w życie?

Realizacja podstaw teorii ograniczeń ma na celu pozbycie się czynników, które ograniczają efektywność przedsiębiorstwa. Jakie są jej założenia? Jakie problemy trzeba pokonać?

Wdrożenie teorii ograniczeń 

Istnieje kilka ogólnych kroków, umożliwiających sprawne wdrożenie teorii w działalności firmy:

1.            Zidentyfikuj ograniczenie.

2.            Wyeksploatuj ograniczenie.

3.            Podporządkuj wszystko inne ograniczeniu.

4.            Zainwestuj w ograniczenie. 

Założenia teorii ograniczeń

Teoria Ograniczeń ma następujące założenia odnoście rzeczywistości, która nas otacza:

1. Ludzie są dobrzy.

2. Każdy konflikt może zostać usunięty.

3. Każda sytuacja, bez względu na to na jak skomplikowaną początkowo wygląda, jest niezmiernie prosta.

4. Każda sytuacja może być znacząco poprawiona

5. Każdy człowiek może osiągnąć pełnię życia.

6. Zawsze istnieje rozwiązanie wygrana – wygrana.

Jakie blokady trzeba pokonać? 

1.    Przekonanie o tym, że rzeczywistość jest złożona.

2.    Traktowanie konfliktów jako faktów, z którymi należy się pogodzić.

3. Obwinianie innych lub traktowanie okoliczności zewnętrznych jako usprawiedliwienie niepowodzenia.

4.    Przekonanie, że „już wiem”, „znalazłem finalne rozwiązanie”. 

Wartość człowieka w przedsiębiorstwie

Wartości w życiu człowieka tworzą ramy dla ludzkich myśli, postaw i zachowań. Chcąc wygrać z ograniczeniami przede wszystkim należy sobie uświadomić, że przedsiębiorstwo budują ludzie, między którymi występują interakcje i relacje. W firmach, gdzie panuje dobra atmosfera wzajemnego szacunku i zaufania łatwiej osiąga się lepsze wyniki. Tak pracuje się w turkusowej organizacji, gdzie pracownicy dążą do wspólnego celu, realizując się zgodnie ze swoimi predyspozycjami.

Funkcjonowanie turkusowej organizacji to dobry przykład na zobrazowanie faktu, że środowisko ma kluczowy wpływ na potencjał pracownika. W miejscach, w których ogranicza się rozwój, pracownik nie może rozwinąć skrzydeł i robić to, co lubi, w ten sposób wspierając działalność firmy. Podobnie jak pingwin, który na lądzie jest bezradny, za to w wodzie czuje się bardzo swobodnie.

Wartość a poczucie własnej wartości

Wartość człowieka jest niepodważalna i niezaprzeczalna. Z punktu widzenia firmy ważne jest to, że każdy z pracowników firmy wpływa na poczucie wartości drugiego człowieka – na to, jak patrzymy na współpracownika, jak się do niego odnosimy. Od atmosfery w pracy zależy w dużej mierze nasze samopoczucie, zachowanie i efektywność.

Im wyższe poczucie wartości tym łatwiej jest nam podejmować decyzje, dokonywać trafnych wyborów, wyrażać własne zdanie broniąc swoich granic. Drugi człowiek zawsze próbuje wejść na nasze terytorium do linii, którą mu wyznaczymy jako granice. Gdy nie mamy lub nie potrafimy wytyczyć tych granic, jesteśmy  pełni obaw i leku, niepewni, niepotrafiący nawet nazwać swoich pragnień ani oczekiwań.

Co łączy teorię ograniczeń z turkusową organizacją?

Turkusowe organizacje przyjmują taki sam paradygmat jak teoria ograniczeń, wg którego ludzie są dobrzy i jeśli robią to, w czym czują się dobrze, bardziej angażują się w pracę. Solidną podstawą turkusowych organizacji jest zaufanie, brak kontroli, brak szefów i szeroko pojęta odpowiedzialność. Firmy w większości zatrudniają osoby, które sobie nie ufają i nie chcą brać na siebie odpowiedzialności za siebie, innych, czy okoliczności i zadania lub nie mają ku temu odpowiednich predyspozycji. Tymczasem ograniczenie w wielu przypadkach znajduje się w samych ludziach, którzy przestali wierzyć w sens swoich działań i lepsze jutro.

Kluczowe jest także zrozumienie drugiego człowieka –  ograniczeń i podstaw działań na różnych stanowiskach, etapach życiowych, wartości, którymi kierują się ludzie. Tak jak w turkusowych organizacjach zwanych czasem też „firmami z duszą” także wspierający teorię ograniczeń uważają, że ludzie to najważniejszy zasób firmy. Co gwarantuje realizowanie założeń teorii ograniczeń?

– świadomość, że ludzie są dobrzy (jeśli robię coś nielogicznego musi to wynikać z systemu albo z błędnego założenia),

–  możliwość wytyczenia celu swojej pracy, celu organizacji, zrozumienia powiązania celu własnego i celu innego pracownika z celami organizacji,

– możliwość nakreślenia chmurki do rozwiązania konfliktu, gałęzi, by przewidzieć niepożądane efekty.

– zobrazowanie obecnej sytuacji firmy lub sytuacji idealnej, do której zmierzamy, listy projektów, by ograniczyć wielozadaniowość (przy tym skupiając się nad tym co najważniejsze).

– narzędzia, by w logiczny sposób przekonać do zmiany, by zrozumieć etapy przełamywania oporu

Punkty te są zgodne z założeniami, jakimi kierują się turkusowe organizacje.

Co nas ogranicza?

Każdy człowiek nosi w sobie ograniczenia. To głównie myśli tworzące mylne przekonania. Istnieje tak zwane pięć motorów dysharmonii, które ograniczają efektywną pracę:

– ludzie w firmie nie znają się i nie potrafią się komunikować

– pracownicy mają za mało czasu, aby cokolwiek poznać dogłębnie

– pracownicy nie rozumieją powiazania celów własnych oraz celów innego pracownika z celem firmy,

– istnieje systemowy konflikt

– istnieje rozbieżność obowiązków z uprawnieniami pracownika.

Jak można je pokonać?

Co sami możemy zrobić?

Zanim zaczniemy oceniać innych i szukać winy dookoła, spójrzmy na siebie. Zastanówmy się, czy kiedykolwiek staraliśmy się zrozumieć sytuację drugiej osoby, jak odnosimy się do współpracowników, jak realizujemy swoje zadania. Aby poprawić atmosferę, a tym samym efektywność w pracy, trzeba „grać w jednej drużynie”, mieć jeden wspólny cel i starać się do niego dążyć.  Jasno mówić o swoich oczekiwaniach i wysłuchać drugiej strony, starać się przeanalizować sytuację logicznie i wypracować kompromis. W ten sposób można przełamać ograniczenia i skupić się na priorytetach.

Czytaj więcej o turkusowej organizacji:

Jak radzić sobie ze stresem?

Zarządzanie wiedzą jako podstawa turkusowej organizacji

Transparentność turkusowego przedsiębiorstwa

Na podstawie artykułu Joanny Druckiej- Podbereskiej „Teoria Ograniczeń jako Teoria Ocalenia Człowieka”