Partnerstwo, wzajemna pomoc i praca zespołowa to podstawy funkcjonowania turkusowego przedsiębiorstwa. W turkusowej organizacji pracownicy motywują się wzajemnie do pracy, realizują się zgodnie z predyspozycjami i rozwijają się. Można postrzegać ich jako ochotników, których nie trzeba pilnować, namawiać i sprawdzać. Jak stworzyć taki zespół? Tu pomocna okazuje się rola turkusowego lidera-reprezentanta. Przyjrzyjmy się jego sylwetce bliżej i roli w budowaniu turkusowego zespołu.
Budowanie turkusowego zespołu
Zaufanie i odpowiedzialność w zespole
Budowa zespołu, którego praca będzie oparta na zaufaniu i odpowiedzialności wymaga czasu i zaangażowania wszystkich członków w dążenie do wspólnego celu. Partnerstwo da się osiągnąć jedynie poprzez długotrwałe budowanie relacji między współpracownikami oraz ich liderami, którzy pełnią rolę nie nadzorców, lecz doradców i mentorów.
Wagę odpowiedzialności podkreślają pracownicy pierwszej turkusowej firmy logistycznej w Polsce i Europie, PKS Gdańsk-Oliwa SA, którzy zawarli to pojęcie w firmowym Kodeksie koleżeńskim, wyznaczającym wskazówki ułatwiające sprawną i efektywną współpracę. Zapisali w nim, że w przedsiębiorstwie „każdy z pracowników w pełni ponosi odpowiedzialność za wykonywaną przez siebie pracę, a w szczególności za podejmowane przez siebie decyzje, które nie mogą być bezpodstawne – muszą być oparte na wiedzy i doświadczeniu specjalistów w danej dziedzinie.”
Podział obowiązków w zespole
We wcześniejszych artykułach wspominaliśmy już, że w turkusowym zespole pracownicy pełnią określone role zgodnie ze swoimi predyspozycjami. Nie pozostawiają współpracowników samych w sytuacji, kiedy potrzebują ich pomocy np. nie radzą sobie z nadmiarem obowiązków w danej chwili, czy potrzebują zastępstwa w przypadku nieobecności chorobowych lub urlopów wypoczynkowych.
W PKS Gdańsk-Oliwa SA praca odbywa się w autonomicznych zespołach, gdzie pracownicy dzielą się zadaniami. Pełnione przez nich role funkcjonalne zależne od specyfiki danego zespołu, mające na celu efektywny rozdział zadań między jego członków. W firmowej strukturze zespoły podzielono na operacyjne , których członkowie mają bezpośredni kontakt z klientem oraz wsparcia, gdzie osoby pomagają w obsłudze klienta poprzez działania związane z budowaniem wizerunku firmy, rozwiązywaniem kwestii finansowych, prawnych, informatycznych oraz administracyjnych.
Równe prawo wypowiedzi i wymiana doświadczeń
W turkusowej organizacji wszyscy współpracownicy mają równe prawo wypowiedzi i wymieniają się wiedzą i doświadczeniem. W tym celu odbywają się cykliczne spotkania, podczas których każdy może prezentować swoje zdanie w danej sprawie. Pracownicy szanują odmienne poglądy i przekonania.
Ważne jest także, aby ambicje danej osoby nie górowały nad efektywnością zespołu. Pracownicy uczą się wspólnie na błędach, wymieniają wiedzą i doświadczeniem między zespołami. Stosują wobec siebie konstruktywną krytykę. Czują się zobligowani do udzielania jasnego komunikatu, gdy dostrzegają niewłaściwe wykonywanie pracy przez koleżankę/kolegę zachowując przy tym szacunek do danej osoby.
Więcej o funkcjonowaniu firmy w turkusowej codzienności dowiesz się z opisu turkusowej drogi PKS Gdańsk-Oliwa SA.
Turkusowy lider a stanowiska kierownicze
Jak już wspominaliśmy w naszych wcześniejszych artykułach w turkusowej organizacji stanowiska kierownicze zostały zniesione. Dzięki temu przyjmuje się założenie, że wszyscy pracownicy są równi, bez względu na doświadczenie, staż pracy oraz zajmowane stanowiska, a ich działania w firmie oparte są na wewnątrz-zespołowej i między-zespołowej współpracy.
Każdy zespół z racji zróżnicowania charakterów poszczególnych członków potrzebuje jednak lidera, który będzie wspierał ich w podejmowaniu decyzji, prezentowaniu zespołowego stanowiska i reprezentowaniu interesów zespołu na zewnątrz. Niejednokrotnie podczas kształtowania się turkusowego zespołu okazuje się jednak, że rolę lidera pełni nieodpowiednia osoba, która zamiast wspierać zespół wykorzystuje cechy przywódcy-kierownika. Jakimi cechami powinien wyróżniać się prawdziwy turkusowy lider?
10 cech turkusowego lidera
Zaufanie
Lider musi umieć przekonać innych do swojej wizji, a jednocześnie umieć czasami powiedzieć „nie wiem”, „mam wątpliwości” i „pomóż mi”. Powinien stworzyć warunki bezpieczeństwa – ufać innym i wzbudzać zaufanie. Tylko w ten sposób możliwe jest skuteczne przekazywanie odpowiedzialności i autonomii w działaniu. Dzięki zaufaniu, którym lider obdarza pracowników możliwa jest nauka przez doświadczenie zdobywane na własnych i cudzych błędach, co jest jedną z najskuteczniejszych metod przyswajania wiedzy. Takie postępowanie zachęca innych do brania odpowiedzialności za swoje działania.
Empatia
Umiejętność słuchania ludzi i rozumienie ich potrzeb są szczególnie ważne w organizacjach turkusowych, ponieważ to właśnie tu najważniejsi są pracownicy. Lider, który potrafi dotrzeć do każdego z członków zespołu indywidualnie i dostrzec jego mocne strony. Zachęca do odkrywania indywidualnego powołania i celu, wzmacniając poczucie własnej wartości pracownika. Empatia jest również niezbędna dla zrozumienia i akceptacji odmienności poszczególnych pracowników, którzy tworzą jeden zespół. Umiejętność czerpania z tej różnorodności dla dobra firmy to bardzo istotny aspekt dla turkusowego lidera.
Współpraca
Ważna nie tylko dla lidera, ale dla wszystkich członków zespołu. Zespołowa mądrość to źródło siły i niewyczerpany zasób wiedzy. Lider wykorzystujący go w swoich codziennych działaniach inspiruje innych do działania zespołowego i korzystania z potencjału grupy.
Szczerość i transparentność
Pełna przejrzystość we wszystkich obszarach działalności zapewnia sprawny przepływ informacji, który jest niezbędny do trafnego podejmowania decyzji. Lider musi być szczery i naturalny we wszystkim, co robi, gdyż dzięki swojej wiarygodności wzmacnia zaufanie i inspiruje do zmiany. Ważne jest także, aby umieć brać winę na siebie i przyznawać się do błędów, gdyż to także buduje wiarygodność.
Elastyczność
Jest niezbędna, ponieważ ułatwia sprawne dopasowywanie się do zmian i sytuacji. Elastyczny lider łatwiej nawiązuje kontakty, dzięki czemu jego współpraca układa się lepiej. Jest otwarty na nowe rozwiązania.
Komunikatywność
Umiejętność podejmowania dyskusji, konsultacji to również aspekt niezbędny dla turkusowego lidera. Musi umieć słuchać, precyzyjnie formułować myśli, udzielać informacji zwrotnej. Tylko w takim przypadku możliwe jest podejmowanie decyzji. Umiejętności negocjacyjne, pozwalają liderowi na odkrywanie rzeczywistych potrzeb i celów podwładnych, a w konsekwencji wypracowanie kompromisu, który satysfakcjonowałby obie strony.7.
Odpowiedzialność
Bez naturalnej, wewnętrznej potrzeby brania i dotrzymania zobowiązań nie uda się zbudować samoorganizujących się zespołów i działać w myśl większego, ewolucyjnego celu. Odpowiedzialny lider to osoba, kto swoim przykładem pokazuje prawdziwą wartość słowa uczciwość, lojalność. To także osoba asertywna, która potrafi w odpowiednim momencie powiedzieć „nie” i uzasadnić swoje zdanie przekonująco.
Charyzma
Lider powinien umieć inspirować do działania, motywować i przekazywać energię i wsparcie zespołowi. Podążanie za osobą charyzmatyczną wynika z zaufania i wiary w to, że pomysły lidera są słuszne.
Kreatywność
Dobry lider korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia potrafi stawić czoła różnym wyzwaniom i podpowiedzieć trafne rozwiązanie danego problemu. W kryzysowej sytuacji inspiruje i pobudza do myślenia. Inspiruje także do rozwoju współpracowników, wpływając na poziom satysfakcji z wykonywanych zadań i samorealizacji pracownika. Potrafi dostrzec potrzebę lub problem, a następnie opracować do niej najlepsze z możliwych rozwiązań.
Umiejętność negocjacji i udzielania informacji zwrotnej
Lider potrafi słuchać i negocjować warunki. W tym celu służy przykładem w udzielaniu informacji zwrotnej, której celem jest pomoc, a nie piętnowanie oraz zwrócenie uwagi na to, co można poprawić. Taka konstruktywna forma krytyki jest łatwiejsza w odbiorze i częściej przynosi pożądany efekt. Więcej o jej udzielaniu dowiesz się tutaj.